Có thể bạn chưa biết, nhưng trước khi khám phá ra thiên nga có màu đen tồn tại trên đời (ở Úc), người ta vẫn tin rằng tất cả chim thiên nga trên trời đều có màu trắng. Thế nhưng sau khi phát hiện ra thiên nga đen, nhiều người cảm thấy rất bất ngờ, bởi đó là điều họ không hề nghĩ tới trong phạm vi kiến thức của mình. Phải chăng ví dụ điền hình trên cho thấy rằng con người chúng ta đang gặp nhiều hạn chế về kiến thức và cách nhìn nhận sự việc xung quanh mình.
Đó cũng là vấn đề chính mà tác giả Nassim Nicholas Taleb, đề cập trong tác phẩm “Thiên Nga Đen” nổi tiếng của mình và để hiểu rõ hơn thì mời tiếp tục theo dõi nội dung dưới đây.
Đôi nét về tác giả – Nassim Nicholas Taleb
Nassim Nicholas Taleb sinh năm 1960 tại Liban, ông được biết đến với nhiều vai trò như là nhà viết tiểu luận, học giả, nhà thống kê. Bên cạnh đó, ông còn được nhận xét là một trong những nhà kinh tế học, nhà tư tưởng hiện đại ưu tú với rất nhiều công trình được đánh giá cao.
Năm 1983, Taleb nhận bằng cử nhân và thạc sĩ khoa học tại Đại học Paris, bằng MBA tại Trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, và Tiến sĩ Khoa học Quản lý tại Đại học Paris (1998). Theo một hồ sơ trên Le Monde, Taleb tuyên bố đọc được bằng 10 thứ tiếng.
Ngoài ra, ông là giáo sư tại một số trường đại học, là Giáo sư xuất sắc về Kỹ thuật rủi ro tại Trường Kỹ thuật Tandon thuộc Đại học New York (9/2008), là đồng biên tập của tạp chí học thuật Phân tích rủi ro và quyết định (9/2014). Rất nhiều bài viết khác của ông đã được đăng trong các tạp chí và tập san nổi tiếng.
Một số tác phẩm nổi tiếng của Nassim Nicholas Taleb:
Ngoài Thiên Nga Đen thì Nassim Nicholas Taleb còn có nhiều cuốn sách nổi tiếng khác nữa. Một vài trong số đó phải kể đến như cuốn “Fooled by Randomness” (tạm dịch: Bị ngẫu nhiên đánh lừa) hay “Antifragile” (Khả năng cải thiện nghịch cảnh); Trò đùa của sự ngẫu nhiên (2001); The Bed of Procrustes: Triết học và Thực tiễn (2010); Da thịt trong cuộc chơi (2018);…
Sơ lược nội dung cuốn Thiên Nga Đen
Cuốn sách Thiên Nga Đen ra mắt vào năm 2010, với nội dung chính là giúp đọc giả hướng đến việc khám phá bản chất của sự việc mà ta vẫn nghĩ chỉ là những sự kiện ngẫu nhiên, cũng như những cạm bẫy tư duy khiến chúng ta quá xem trọng tiểu tiết mà bỏ lỡ bức tranh tổng thể. Taleb gọi chúng là những sự kiện ngẫu nhiên, mà thường để lại những hậu quả sâu sắc cho các cá nhân và thậm chí toàn xã hội, “những Thiên Nga Đen.”
Ngoài việc giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những thiếu sót khi đưa ra các dự đoán, Taleb còn đưa ra những lời khuyên để chúng ta có thể nhận ra khi nào thì sự phán xét của bản thân bị che khuất bởi kì vọng khớp thông tin vào những câu chuyện lọt tai, dễ hiểu.
Khi đọc cuốn sách, bạn sẽ học được cách phân biệt đâu là kiến thức thật, đâu chỉ là tín hiệu nhiễu và biết cách tận dụng sự “ngu dốt” của mình tốt hơn. Bạn sẽ học được tại sao suy nghĩ như một con gà tây lại có thể gây hại cho sức khỏe của mình. Cuối cùng, bạn sẽ khám phá ra rằng việc “biết được mình không biết gì” có thể cứu bạn khỏi đánh mất gia tài đã dành dụm cả đời.
Hiện nay, cuốn sách Thiên Nga Đen đã bán được 3 triệu bản, được dịch ra 31 thứ tiếng, nằm trong top sách bán chạy của tạp chí New York Times trong 16 tuần liên tiếp. Ngoài ra, cuốn sách còn được tạp chí The Times bình chọn là một trong những cuốn sách gây ảnh hưởng nhất trong vòng 60 năm qua.
Cụ thể, cuốn sách Thiên Nga Đen của Nassim Nicholas Taleb được chia thành 4 phần với 19 chương như sau:
- Phần Mở Đầu: Xoay Quanh Bộ Lông Chim
- Điều bạn chưa biết
- Chuyên gia và “những bộ complê rỗng tuếch”
- Học cách học
- Bản đồ các chương
- Phần I: “Umberto Eco’s Antilibrary” (Phản thư viện của Umberto Eco) chủ yếu đề cập đến cách nhận thức của chúng ta về các sự kiện lịch sử và hiện tại cũng như những sự bóp méo hiện diện trong các nhận thức đó.
- Phần II: “We just can’t predict” (Đơn giản là chúng ta không thể dự đoán được), nói về những sai lầm mà chúng ta mắc phải khi đối diện với tương lai và các hạn chế không được báo trước của một số môn “khoa học” – cũng như cách giải quyết những hạn chế này.
- Phần III: “Those Gray Swans of Extremistan” (Những con Thiên Nga Xám của Extremistan), sẽ đi sâu vào chủ đề về các sự kiện cực độ, giải thích sự hình thành của đường cong hình chuông (trò gian lận trí tuệ vĩ đại) và xem xét lại những ý tưởng về các môn khoa học tự nhiên và xã hội vốn được kết hợp một cách lỏng lẻo dưới cái nhãn “phức tạp”.
- Phần Kết: “Those White Swans of Yevgenia” (Những Thiên Nga Trắng Của Yevgenia), giúp chúng ta hiểu sâu sắc về việc nhìn nhận sự ngẫu nhiên và những hạn chế mà con người gặp phải trong việc đưa ra các dự đoán.
Cuối cùng, thông điệp chính mà cuốn sách này muốn mang lại đó là nếu bạn muốn đưa ra những dự đoán có ý nghĩa về tương lai, bạn không thể chỉ dựa vào tất cả các yếu tố bạn biết để xem xét. Bời vì, đó chỉ là một phần sự hiểu biết của bạn và điều này không thể nào đánh giá được hết tất cả rủi ro trong dự đoán. Bạn cũng nên có ý thức về những gì bạn không biết và hãy bắt đầu học cách nhận diện những con Thiên Nga Đen trong cuộc sống của mình!
Lời kết
Thực chất, Thiên Nga Đen không phải là cuốn sách dễ đọc bởi vì tính khái quát cao và lượng kiến thức khá choáng ngợp về các lĩnh vực của tác giả. Tuy nhiên, giá trị nội dung mà cuốn sách mang lại là cực lớn, nó có thể giúp thay đổi cách bạn nhìn nhận về thế giới này và cân bằng trong cuộc sống, chủ động với những bước đi rộng và dài của mình.
Nếu có điều kiện, hãy mua sách để ủng hộ tác giả, nếu không, các bạn có thể sử dụng bản PDF qua link bên dưới:
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.